Verzet

Eind 2023 ontvingen wij van de familie Keetelaar een bijzondere schenking, bestaande uit onder meer een set documenten van Gerardus Johannes (Gerrit) Keetelaar. De set bevatte onder meer een Entlassungsschein (vrijlatingsbewijs) van Konzentrationslager Herzogenbusch, diverse briefjes van het ziekenhuis van datzelfde concentratiekamp, en een tekening van Keetelaar in kampuniform. Gerrit Keetelaar had dus in Kamp Vught gezeten, maar waarom? Per toeval kwamen we na een lange zoektocht achter de reden.

Eén van de verzetsgroepen die zich voornamelijk bezighield met werkzaamheden rondom koeriers- en inlichtingendiensten, was Rolls Royce. Deze verzetsgroep kwam in het najaar van 1943 tot stand. Direct na de oorlog publiceerde enkele leden van de voormalige verzetsgroep een boekje over de verzetswerkzaamheden die ze tijdens de oorlog hadden verricht. Zo kregen voormalige medewerkers 'enig inzicht [...] in het geheel, waar zij een deel van uitmaakten'. Naar schatting werkten er tussen de duizend en vijftienhonderd mensen bij Rolls Royce. Eén van hen was Klaasje Draijer uit Hilversum.

Rob Korpershoek was pas 14 jaar oud toen hij de Duitse troepen Hilversum zag binnenmarcheren. Dit moment markeerde het begin van vijf jaar actief verzet door de jonge HBS-leerling. Samen met medeleerlingen en vrienden drukte hij illegale kranten, onderhield hij contacten met andere verzetsgroepen en maakte hij anti-Duitse spotprenten, steeds met gevaar voor eigen leven. In 1944 publiceerde hij het verzetsboekje Oorlog met de tekenpen! met een selectie van zijn karikaturen. Het boekje bevat 12 pagina’s met karikaturen. In dit artikel lichten we elke karikatuur afzonderlijk toe.

In het midden van alle bevrijdingsvreugde in Hilversum gebeurde er ook iets tragisch voor het Hilversumse verzet. De verzetsman Gijsbertus (Gijs) van Strijland kwam om tijdens een ongeluk met een Britse Stengun machinepistool. Hij werd 39 jaar oud.

Propaganda bestaat in allerlei vormen. Maar hoe bereikte geallieerde propaganda het Nederlandse volk tijdens de bezetting? De propaganda werd onder meer gedeeld via de radio, maar het luisteren naar de radio was al snel verboden. Een relatief nieuwe methode was het verspreiden van geschriften boven Nederland. Dit was iets wat de bezetter moeilijk tegen kon houden. Gedurende de oorlog zijn er door de Britse RAF (Royal Air Force) massaal propagandapamfletten vanuit vliegtuigen boven Nederland afgeworpen. De geallieerden deden dit onderweg naar Duitsland om aldaar doelen te bombarderen.

Op 8 mei 1945 werd de Commissie voor Oorlogspleegkinderen (OPK) opgericht. De Commissie was opgericht om na de Tweede Wereldoorlog de voogdij te regelen over Joodse kinderen die tijdens de oorlog ondergedoken hebben gezeten. Meteen na de oorlog brak er een strijd uit tussen het voormalige verzet en de gedecimeerde Joodse gemeenschap over de opvang van de kinderen.

Munten hebben een lange geschiedenis als het gaat om het omgetoverd worden tot sieraden, lepels of spelden. Ook tijdens de oorlog gebeurde dit. Het kwam vaak voor dat ondergedoken mensen allerlei munten ombouwden naar sieraden of spelden zodat het verzet deze vervolgens kon verkopen. Op deze manier werd het verzet gefinancierd. 

Anton (Aart) van Boeschoten is was tijdens de oorlog actief binnen het verzet. Na de oorlog heeft hij het verzetsherdenkingskruis gekregen voor zijn verzetsdaden tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Johannes werd geboren op 7 november 1895 te Hilversum. Hij had een eigen drukkerij en dreef een winkel in boeken en kantoorbenodigdheden genaamd Pel’s Electrische drukkerij en boekhandel aan de Veerstraat 16 in Hilversum. Ook had Pel een eigen krant genaamd de Noord en Oost.