Bevrijdingsfoto's familie Groenink

Eind april 2022 ontvingen wij van de familie Groenink een mapje met zeven foto's. De foto's zijn gemaakt net na de bevrijding van Bussum met een Agfa Govaert Box Camera door A. Groenink-Cuperus. Er zitten beelden bij van nieuwsgierige burgers die een bezoek brengen aan het militaire kamp van de Britse militairen van de 49th (West Riding) Division, ook wel bekend als de Polar Bears. In 2024 ontvingen wij nog een aantal extra foto's uit dezelfde periode.

Bevrijdingsfoto's familie Groenink-Cuperus. Collectie Hilversum in de Oorlog

Voedselblikken trommels

In een groot deel van Nederland heerste voedselschaarste. In april en mei 1945 slaagden de geallieerde troepen erin voedsel te leveren aan het bezette Nederland. Dit gebeurde via de operaties Manna en Chowhound, waarbij 11.000 ton voedsel per vliegtuig boven Nederland afgeworpen. Later, met de bevrijding, kwamen de geallieerden met vrachtwagenladingen vol grote voedselblikken. Deze waren gevuld met bijvoorbeeld biscuits. Wanneer de inhoud van de blikken op was, werden de blikken hergebruikt door de bevolking. Kinderen maakten hier bijvoorbeeld vlotten en trommels van. Rechts is een foto te zien van de Bussumse jeugd met een aantal van deze blikken, vermaakt tot trommels.

Kinderen met trommels, foto A. Groenink-Cuperus. Collectie Hilversum in de Oorlog

Aankomst geallieerde militairen in Bussum

Onderstaand zijn drie foto's te zien van de aankomst van de geallieerde militairen van de 49ste (West Riding) Divisie (Polar Bears) in Bussum. Ze worden verwelkomd door de lokale bevolking.

Intocht geallieerde militairen in Bussum, foto A. Groenink-Cuperus. Collectie Hilversum in de Oorlog

Bussumse moffenmeid kaalgeknipt

Na de bevrijding vonden er tal van wraakacties plaats tegen Nederlandse collaborateurs. Ook vrouwen die relaties hadden met Duitse militairen of NSB'ers werden het doelwit. Deze zogenoemde "Moffenhoeren" of "Moffenmeiden" werden door mannen van de Binnenlandse Strijdkrachten opgepakt en kaalgeschoren als een vorm van vernedering en dehumanisatie. Op de twee foto’s links is te zien hoe een vrouw wordt kaalgeknipt door een lid van de Binnenlandse Strijdkrachten. Om zijn schouder hangt een Britse Stengun.

''Moffenmeid'' wordt kaalgeknipt door een NBS lid uit Bussum, foto A. Groenink-Cuperus. Collectie Hilversum in de Oorlog

Volle pleinen

De aankomst van de geallieerden vulde pleinen en straten met uitzinnige menigten. Kinderen klauterden op de voertuigen, en talloze mensen legden het moment vast met hun camera’s. Overal hing een feestelijke sfeer, met oranje spelden, vlaggen en kleurrijke versieringen die de vreugde uitdrukten.

Kinderen op een Brengun carrier in Bussum, foto A. Groenink-Cuperus. Collectie Hilversum in de Oorlog

Burgers op een geallieerd voertuig, foto A. Groenink-Cuperus. Collectie Hilversum in de Oorlog

Gevangenname van Duitse militairen

De Duitse troepen in Bussum werden direct met de bevrijding gearresteerd door de geallieerden, maar ook door de leden van de Binnenlandse Strijdkrachten. Ze werden onder meer ingezet om stellingen af te breken en wegen weer begaanbaar te maken. Onderstaand zijn twee foto's te zien van Wehrmacht militairen tijdens de bevrijding van Bussum. Op één van de foto's is te zien hoe militairen aan het werk zijn om de verdedigingsmuur open te breken, zodat voertuigen er weer gemakkelijk langs kunnen. Aan beide kanten van de militairen staan leden van de Binnenlandse Strijdkrachten op wacht. Op de andere foto zien we drie militairen lopen. Vermoedelijk zijn de op weg naar de plaats waar ze hun wapens in moeten leveren.

Duitse Wehrmacht aan het werk, foto A. Groenink-Cuperus. Collectie Hilversum in de Oorlog

Duitse Wehrmacht militairen lopen met wapens, foto A. Groenink-Cuperus. Collectie Hilversum in de Oorlog

Kinderen bewonderen het kampement, foto A. Groenink-Cuperus. Collectie Hilversum in de Oorlog

Militair kampement

De Bussumse bevolking was erg nieuwsgierig naar de komst van de geallieerde militairen in de regio. Al gauw kwamen vele burgers af op de kampementen van de Britse en Canadese militairen te Bussum. Dit kampement lag mogelijk in het Corversbos tussen Hilversum en Bussum. Op de foto links zijn meerdere kinderen te zien die het kampement bewonderen. Op de voorgrond helpt een kind een militair met het ingieten van olie in een motor. Onder is een militair te zien die zijn kleding gladstrijkt.

Strijkende soldaat, foto A. Groenink-Cuperus. Collectie Hilversum in de Oorlog

Militaire voertuigen

Ook de militaire voertuigen waren zeer indrukwekkend voor de lokale bevolking. Met de aankomst van de geallieerde militairen in de periode van de bevrijding werden de voertuigen door veel mensen bewonderd. Op de eerste foto is een Britse vrachtwagen te zien met het logo van de 49ste (West Riding) Divisie op het spatbord: een ijsbeer. Op de tweede foto zijn de bandensporen van de voertuigen zichtbaar.

Kinderen en burgers op militaire voertuigen van de 49ste West Riding divisie, foto A. Groenink-Cuperus. Collectie Hilversum in de Oorlog

Bandensporen van militaire voertuigen, foto A. Groenink-Cuperus. Collectie Hilversum in de Oorlog

Geallieerde militair geeft handtekening aan kind, foto A. Groenink-Cuperus. Collectie Hilversum in de Oorlog

Handtekening Geallieerde militair

Handtekeningen van militairen werden volop verzameld door de bevolking. Rechts is te zien dat een jongentje, uitgerust met een bevrijdingsspeldje van Wilhelmina met een strikje, een handtekening ontvangt van een Britse soldaat. Achterop de foto staat de naam ''Hall'' geschreven. Dit is ook de achternaam van de Britse soldaat Henry Hall, die samen met twaalf andere soldaten van het Leicestershire Regiment op 10 mei 1945 is omgekomen tijdens het ruimen van landmijnen op een weiland naast Paleis Soestdijk. Deze soldaten rustten op de Noorderbegraafplaats te Hilversum. Helaas is het niet met zekerheid te zeggen dat de soldaat op de foto Henry Hall is.

Binnenlandse Strijdkrachten

Op de onderstaande foto zijn de ruggen van diverse leden van de Binnenlandse Strijdkrachten te zien samen met een geallieerde militair. Het is onbekend wie dit zijn.

Leden Binnenlandse Strijdkrachten, foto A. Groenink-Cuperus. Collectie Hilversum in de Oorlog

Zagen van hout, foto A. Groenink-Cuperus. Collectie Hilversum in de Oorlog

Hout zagen

Tot slot de foto rechts van Andries Groenink en Anneke Groenink die in de achtertuin hout zagen om te stoken. Deze foto is gemaakt op de Koningin Sophielaan in Bussum, waar de familie Groenink destijds woonde.